Pierre Kartner

Pierre Kartner, voornamelijk bekend als Vader Abraham, was een Nederlandse zanger, componist en producer van amusementsliedjes. Hij was ook de man achter het succes van talloze artiesten in het levensliedgenre.

Kartner was geboren op het station van Elst, als zoon van een stationschef. Hij stamde uit een familie van militairen en veldwachters die in de vroege 19e eeuw vanuit Maagdenburg via Roermond en Utrecht in het oosten van Noord-Brabant belandde. Generaties lang woonde de familie in Helenaveen, van waaruit de vader van Pierre naar Elst vertrok. De naam van de familie is zeer waarschijnlijk afgeleid van het Duitse Gärtner, tuinder.[2]

In augustus 1938 verhuisde het gezin Kartner van Elst naar Breda.[3] Toen Pierre Kartner acht was, won hij zijn eerste talentenjacht. Hij werkte in een chocoladefabriek als chocoladegieter in Hoboken, een baan waarmee hij zo weinig verdiende, dat hij soms chocolade morste op zijn overall om er thuis hagelslag van te maken.[4] Verder werkte hij als banketbakker en baatte hij een frietkraam uit.

In de jaren zestig deed Kartner ervaring op als artiest in het trio The Headlines, later The Lettersets genoemd. Na het uiteenvallen van die groep was Pierre een tijdje plugger voor platenmaatschappij Negram. Vervolgens werkte hij vanaf omstreeks 1967 voor die maatschappij als producer.

Als Lord Wanhoop nam hij een aantal "schuine" en dubbelzinnige liedjes op zoals Kruidendokter, Lily Marleen, Tonia en In het bad met Violetta (refrein: "Niet te heet, niet te koud").[5] Ook onder namen als Pierre, The Headlines, The Lettersets, Het Rood-Wit-Blauw Trio, De Aardmannetjes, Los Vastos, Pierre en zijn Pietjes, Nol en Marie, De Uilen, Duo Venus & Penis en Duo X (samen met Annie de Reuver) produceerde hij talloze platen voor het Dureco- en Elf Provinciën-label, waarop hij vaak zelf de zang verzorgde. Samen met Ad Nijkamp vormde Pierre Kartner het gelegenheidsduo De Dikke & De Dunne en namen zij de single Ik zal nooit meer dronken wezen op. Die samenwerking zou later de basis vormen voor het ontstaan van de figuur Vader Abraham en de zeven zonen.

Ook probeerde Kartner artiesten als Willemien, Joke en Ben en De Kermisklanten aan een doorbraak te helpen. Het leverde enkele bescheiden succesjes op, maar de grote klapper maakte hij pas in 1970 toen de door hem ontdekte Corry en de Rekels wekenlang in de hoogste regionen van de hitlijst stonden met zijn compositie Huilen is voor jou te laat.

In de loop van de jaren zeventig was hij de man achter onder meer Ben Cramer (De clown) (De clown is oorspronkelijk geschreven door Georges Chatelain Allez viens on danse en Kartner schreef de Nederlandse tekst voor Ben Cramer[6]), Jacques Herb (Manuela) en Wilma (Zou het erg zijn lieve opa). Ook ontdekte hij de zangeres Mieke. Kartner schreef ook de Nederlandse inzending voor het Eurovisiesongfestival van 1973, De oude muzikant, gezongen door Ben Cramer, en voor het Eurovisiesongfestival 2010, Ik ben verliefd (sha-la-lie), uitgevoerd door Sieneke.

Met de carnavalskraker Vader Abraham had zeven zonen werd intussen ook de figuur Vader Abraham geboren. Bij het eerste televisieoptreden bestond de in de haast bij elkaar geroepen groep van zeven zonen nog uit vijf mannen en twee (verklede) vrouwen. Hierna werd de groep Vader Abraham en zijn goede zonen gedoopt en vanaf dat moment begeleidden Ad Nijkamp, Ben van Dongen, Bram Stukje en Hans Lauwen Pierre Kartner. Ze scoren een reeks van top 10-hits als Pootje baaien, Jij en ik blijven bestaan, Vader Abraham had zeven zonen, Olleke bolleke en Uche uche. De groep viel door financiële perikelen rond 1973 uiteen, waarna Ad Nijkamp als enige goede zoon overbleef en het management rond Pierre Kartner op zich nam. Op dat moment stond ook De Vader Abraham Show onder andere in de Rotterdamse Ahoy. Daarin traden onder anderen Jacques Herb, De Kermisklanten, Ben Cramer, De Gebroeders Brouwer, Mieke en Het Vader Abraham Showorkest op.

Kartner had ook solo-hits als Vader Abraham met onder andere In de C-klasse, In 't kleine café aan de haven en 't Smurfenlied. Beide laatste nummers waren internationaal succesvol, wereldwijd verkocht hij van 't Smurfenlied meer dan 25 miljoen platen en ruim 250 artiesten coverden zijn hit In 't kleine café aan de haven. Dit laatste nummer geldt tegenwoordig onder de titel The Red Rose Café internationaal als een evergreen.

Vanaf de late jaren tachtig werd Kartners succes minder vanzelfsprekend. Hoewel zijn successen uit de jaren zeventig hem tot een graag geziene gast in het Nederlandse schnabbelcircuit maken, lukte het hem niet meer om grote hits te scoren. Kartner wijt dit in de eerste plaats aan de onwil van gevestigde media om aandacht aan zijn werk te besteden.

Een andere hit was Wij zijn de Wuppies. Albert Heijn en Johan Vlemmix, die rond het WK van 2006 een Wuppie-actie en Wuppie-lied hadden, vochten samen daarover voor de rechter een geschil uit. Vlemmix moest zijn single terugtrekken.

Kartner berekende zelf dat ongeveer twee miljard mensen hem ondertussen moeten kennen.[7]

Op 5 februari 2016 won Vader Abraham de “Carnavalskneiter” van RadioNL met zijn single Wittewattetis Gewittetnie.

Kort voor de Coronapandemie bracht Kartner zijn laatste single "Zonder boeren geen eten" uit waarmee hij de boeren een hart onder de riem wilde steken in het stikstofdebat.

Kartner heeft zich meer dan eens in het publieke debat gemengd. In 1974 maakte hij op de melodie van 'De uil is in de olmen' het carnavalsliedje Den Uyl is in den olie (een knipoog naar de oliecrisis, de olieboycot door de Arabische landen vanwege de houding van de westerse wereld tegenover hun conflict met Israël, waarin Nederland toen verzeild was geraakt) waarin hij PvdA-minister-president Joop den Uyl dronken noemde. Aan het nummer werd meegewerkt door het Tweede Kamerlid Hendrik Koekoek van de Boerenpartij, die het refrein meezong. In 1975 volgden Wat doen we met die Arabieren hier en Hoera retteketet (een hoeraatje voor het kabinet) en in 1976 Het leger der werkelozen. De single Wat doen we met die Arabieren hier was echter zo controversieel dat deze uit de handel werd genomen. Pierre Kartner werd beschuldigd van racisme. Hij dook een tijdje onder. Op internet is het nummer echter te vinden.

Op 16 februari 2002 bracht Kartner de single Wimmetje gaat, Pimmetje komt uit, waarin Kartner samen met Pim Fortuyn een duet zong. Het werd een bescheiden hit en kwam tot positie 88 in de Mega Top 100.